Gdzie znajdują się tonie rybackie na jeziorze Śniardwy?

Toń to miejsce, gdzie rybacy łowią ryby niewodem bez obawy, że może się on o coś zaczepić. Tam też  gromadzi się najwięcej ryb. Szerokość toni jest dopasowana do szerokości niewodu czyli ma około 250 m.

Ze względu na konieczność wydobycia ciężkiego niewodu, tonie kończą się na miejscach płytkich przy brzegu jeziora lub wyspy (tonie brzegowe) albo na środku jeziora przy mieliznach (tonie środkowe). Zasadniczą cechą toni środkowych jest kierunek ciągnięcia niewodu od najbliższego brzegu ku środkowi jeziora. Bez znaczenia jest tu jej odległość od linii brzegowej. Niejedna toń brzegowa zaczyna się dalej od brzegu niż sąsiednia toń środkowa, którą się jednak ciągnie niewód w przeciwnym kierunku.

- Znajomość toni miała ważne znaczenie dla rybaków, bo właśnie tam można było liczyć na najobfitsze połowy. To cenny element mistrzostwa rybackiego. Każda toń miała swoją odrębną nazwę, co ułatwiało rybakom orientację i poruszanie się po jeziorze. Niektóre z tych nazw funkcjonują do dzisiaj, pomagając w orientacji wodniakom i wędkarzom – informuje Mazurska Służba Ratownicza.

Cennym źródłem informacji o toniach jest stara rękopiśmienna niemiecka mapa jeziora Śniardwy, którą sporządził ją w 1894 roku mistrz rybacki Karl Scriba. Według tej mapy, na Śniardwach zostało oznaczonych 310 toni. Ciekawe, że nazwy toni są podane w języku mazurskim a dopiero potem zostały przetłumaczone na niemiecki.

W 1948 roku profesor Przemysław Zwoliński, który był członkiem Komisji Ustalania Nazw Miejscowych, odbył kilkudniowy wywiad z 70-letnim rybakiem Karolem Jaworowskim z Głodowa. Jaworowski był rybakiem od 56 lat i znał doskonale całe Śniardwy. Na podstawie tego wywiadu i po skonfrontowaniu z mapą Scriby, Zwoliński opisał umiejscowienie pochodzenie oraz znaczenie nazw 131 śniardweńskich toni. To chyba najlepsze, jeśli nie jedyne opracowanie na ten temat.

Mazurscy ratownicy wodni podsumowali ubiegły rok

- Początek roku to czas refleksji i podsumowań, dlatego przedstawiamy statystyki interwencji Mazurskiej Służby Ratowniczej w 2024 roku. Chcemy podzielić się z Wami naszymi osiągnięciami i działaniami, które podejmowaliśmy...

Zazwyczaj rybacy ciągnąc niewód kierują się według znaków orientacyjnych na brzegu. Takie znaki dały początek nazw większości toni brzegowych. Są też nazwy toni pochodzące od najczęściej poławianych w  tym miejscu gatunków ryb: Szczubłowa (szczupakowa), Styncza (stynka) czy Sandaczówki i Jazgarzki. Istnieją też nazwy nadane w zależności od ukształtowania dna: Do górki, Płaska czy kilkanaście razy występująca w różnych odmianach i z różnymi przedrostkami nazwa Wądoł (głębina).

Nie chcemy Was zanudzać opisami wszystkich toni, więc ograniczymy się do kilku:

Krygierka (Kriegorka, Kriegers Zug). Znajduje się niedaleko Głodowa a jej nazwa została nadana dla uczczenia żony dzierżawcy Śniardw Kriegera.

W pobliżu Nowych Gut znajdują się dwie tonie, których nazwy pochodzą od nazwisk tamtejszych karczmarzy: Nasut  i Na Obiartla. Niewody były skierowywane właśnie w stronę gościńców: Objartela oraz Emila Nassutta,

Bezpośrednio przy Głodowie znajduje się toń brzegowa Piwnica. Jest skierowana w stronę piwnicy, która była lodownią.

Koło Czarciego Ostrowia znajdują się tonie: Maryjaczka od żony gospodarza z Niedźwiedziego Rogu o nazwisku Marijok, Czarcichy od ludowej nazwy wyspy (Carća Gura) oraz Pochwałka od nazwiska rybaka, który ją odkrył.

Obok Miałkiej Górki znajdują się dwie tonie: Drapacza Mała i Duża. Ich nazwa pochodzi od największej płycizny na Śniardwach. Miałka Górka miała dwie nazwy: Drapacna Gura i Nauka Gura (Miałka Góra). Pierwszej używali rybacy z Gut i Dziubieli, drugiej pozostali rybacy.

Parówka do Liska. Tutaj parówka jest zdrobnieniem wyrazu parów (dolina o płaskim dnie i stromych zboczach) a określenie do Liska odnosi się do budynku w którym mieszkał gospodarz o nazwisku Lisek.

Podwodne przeszkody na jeziorze Śniardwy zostaną usunięte

Z uwagi na stosunkowo płytkie dno, które dodatkowo bogate jest w duże głazy i mniejsze kamienie, jezioro Śniardwy uważane jest za bardzo trudne w nawigowaniu i stwarzające spore problemy amatorom bez odpowiedniego...